Tarihte Cisthna, Taliani ve Kydonia isimleri bilinen Ayvalık bölgesi, milattan önce 330 – 30 yılları arasında Makedonyalılar ve sonrasında Romalıların kontrolüne geçmiştir. Daha sonra Bizans ve Türk beylikleri derken son olarak Osmanlı devleti kontrolüne geçmiş ve günümüze de öyle ulaşmıştır. Fatih Sultan Mehmed’in Midilli adasını almasıyla birlikte bu adayı korsanlardan korumak amacıyla Ayvalık bölgesine yeniçerileri yerleştirmesi sonucunda yaşam başlamıştır. İlk olarak tabi ki balıkçılıkla geçinen halk, daha sonra ise sanayi ve deniz ticaretini yapmaya başlamış, böylelikle kent haline gelmiştir.
AYVALIK GEZİLECEK YERLER
Pek çok farklı devletin kontrolünde kalan Ayvalık’ta bu devletlere dair izleri halen bulmanız ve görmeniz mümkündür. Deniz özlemenizi giderebileceğiniz bu muhteşem güzellikteki yerde daha sonra birbirinden ilginç tarihi yapıları görebilirsiniz. Ayvalık gezilecek yerler hakkında bilgi vermek istersek eğer Taksiyarhis kilisesi, Ayvalık evleri, Ayvalık saatli camii, Cunda adası, Rahmi Koç müzesi, Âşıklar tepesi, Şeytan sofrası, Yeniçarohori köyü, Midilli adası, Çınarlı camii, Ayazma Kilisesi, Badavut sahili gibi pek çok yer bulunmaktadır. Saymakla bitiremeyeceğimiz bu güzel yerleri sizinde muhakkak gezmenizi tavsiye ederiz.
TAKSİYARHİS KİLİSESİ
Çok şık ve zarif mimarisi ile dikkat çeken Taksiyarhis kilisesi, Ayvalık’ta gezilecek yerler sıralamasında ilk sırada bulunmaktadır. Anlamına baktığımızda baş melek olarak karşımıza çıkan kilise dışarıdan bakıldığında mütevazı duruşuyla dikkat çekmektedir. Adeta gizli bir sandık gibi içini açtığınızda sizleri şoke edeceğine eminiz. Ayvalığın en eski kilisesi unvanına sahip olan kilisenin yapımı 15. yüzyıla dayanmaktadır. Yapıldığı günden günümüze ulaşana kadar pek çok badire atlatan kilise son olarak 2012 yılında restore edilmiş ve ziyarete açılmıştır. İlk günkü halinden eser kalmasa da ihtişamı ve dekoruyla görülmesi gereken yerler arasında bulunmaktadır. Giriş ücreti 5 TL olan ve yaz sezonunda 09:00 – 19:00 saatleri arasında ziyarete açık iken kış sezonunda ise 08:00 – 17:00 saatleri arasında ziyaret edilebilmektedir. Ayvalık sahilden 5 dakika yürüme mesafesiyle şehre yakınlığı ile de dikkat çekmektedir.
AYVALIK EVLERİ
18. ve 19. yüzyıllarda yapılan ve halen doğal kimliklerini koruyan Ayvalık evleri, kültür bakanlığı tarafından aslının korunduğu belgesine sahiptir. Bu belgeye sahip tam 363 tane ev bulunmakta ve evler sarımsı çakıl taşlarıyla inşa edildiğinden kente ayrı bir hava katmaktadır. Türkler ve Rumların iç içe yaşantısını görebileceğiniz yan yana ev motifleri, Arnavut kaldırımları, Macaron mahallesi ile görenleri kendisine hayran bırakan mükemmel bir yerdir. Eskilere özgü evlerde bulunan tokmak, kapı, pencere ve daha birçok özelliği ile gezip görmenizi muhakkak tavsiye ederiz.
AYVALIK SAATLİ CAMİİ
1870 yılında kilise olarak yapılan ve günümüze kadar neredeyse bozulmadan ulaşan Ayvalık saatli camii, 1928 yılında camiye çevrilmiştir. Kilise olarak tasarlandığında ismi Agios Yannis kilisesi olarak bilinse de daha sonra saatli camii ismini almıştır. 1944 yılında Ayvalıkta yaşanan depremde cami merkezinde bulunan çan kulesi yıkılmıştır. Ancak 4 yakasında bulunan saatlerin mevcudiyetinden dolayı şuan ki ismini aldığını söyleyebiliriz. Ayvalık merkezde bulunması nedeniyle dilerseniz yürüyerek 10 dakikada rahatlıkla ulaşabileceğiniz bir konumda bulunmaktadır. Dışarıdan baktığınızda aradığın caminin bu olduğunu çokta zorlanmadan görebilirsiniz.
CUNDA ADASI
Meşhur Cunda adası, Türkiye’de bulunan herkesin tanıdığı, bildiği ve ismini bir şekilde duyduğu ada Ayvalık’ta bulunmaktadır. Hatta Ayvalık’ta bulunan 22 adadan bir tanesidir. Ege denizinde bulunan 4. büyük adamız olan bu şahane yere ulaşmak için elbette motor veya tekneler kullanılmaktadır. Ayvalık iskelesinden her saat kalkan 1 tane deniz taşıtı ile ulaşabileceğiniz adaya yoğun yaz günlerinde yarım saatte bir seferlerde yapılabilmektedir. Tatilcileri bekleyen harika bir sahile sahip olan ada, tarihi yapılarıyla da görenleri kendisine hayran bırakmaktadır. Özellikle Rum evlerini gezip görmenizi tavsiye eder, ana karaya bağlandığı köprü üzerinden de geri dönmenizi öneririz.
RAHMİ KOÇ MÜZESİ
1873 yılında Cunda adasında bulunan Rumlar tarafından yaptırılan bir kilise olan Rahmi Koç müzesi 2014 yılında Rahmi Koç tarafından restore ettirilerek bu ismi almıştır. Ayvalık etrafında tarihi kazılarda çıkan pek çok objenin sergilendiği müze de, denizcilikle ilgili pek çok argüman bulmakta mümkündür. Giriş saati haftanın her günü 10:00 – 19:00 saatleri olan ve 10 TL karşılığında giriş yapabileceğiniz müzeyi görmenizi, Ayvalık tarihini yakından tanımanız açısından tavsiye etmekteyiz.
ÂŞIKLAR TEPESİ
Panoramik manzarası eşliğinde romantik dakikaları geçirebileceğiniz Âşıklar tepesi sizleri gün batımını izlemeye davet etmektedir. Mavi, yeşil ve tarih üçlüsünü bir arada bulabileceğiniz dünyanın en güzel yerlerinden bir tanesi olan tepeyi gidip görmenizi şiddetle öneririz. Adından da anlaşılabileceği gibi bir tepe üzerinde bulunan bu yerde 1 adet değirmen ve 1 adet kilise bulunmaktadır. 2007 yılında yine Rahmi Koç tarafından restore ettirilen bu muhteşem yer “rakı, balık, Ayvalık” sözünün çıktığı yer olabilir. Gün batımına karşı 2 tane muhteşem üçlü, bir insan daha ne isteyebilir ki?
ŞEYTAN SOFRASI
Âşıklar tepesinin ardından bir sonraki günde buraya gelerek manzaraya karşı 2. Bir harika üçlü yapmaya ne dersiniz? Şeytan sofrası, ziyaretçilerine sunduğu manzara ile harika zamanlar geçirmenizi sağlamaktadır. Ayvalık merkeze olan uzaklığı sadece 8 km olduğundan dolayı ulaşım konusunda da pek bir sıkıntı yaşacağınızı sanmıyorum. Yine panoramik manzara, deniz, yeşil ağaçlar ve Ayvalık…
Konuşulanlara göre ismini efsanelerden almıştır. Ayvalık’ta yaşayan ve şeytan lakabının verildiği Panolepe isimli bir adam, o zamanlar Ayvalık’ta yaşanan kıtlığın sebebi olarak gösterilmiştir. Halkın öfkesine mazhar olan Panolepe bu tepeye gelerek harika ve eksiksiz bir sofra kurar. Sofrayı gören halk adamı unutur ve yemek yemeye başlar. Durumu fırsata çeviren Panolepe ise hemen oradan sıvışır ve canını kurtarır.
Bir diğer efsaneye göre ise bildiğiniz gibi şeytan cennetten kovulmuştur. Bu esnada oradan kaçarken ilk adımını buraya ikinci adımını ise Midilli adasına attığına inanılır. Hatta ayak izinin olduğu yer dahi vardır. Buraya insanlar para atar ve dilek tutmak için çaput dahi bağlamaktadırlar.
YENİÇAROHORİ KÖYÜ
Taştan yapılma evleriyle dikkat çeken köye mübadele öncesinde ilk olarak Rumlar, daha sonra ise Boşnaklar yerleştirilmiştir. Tarihin tozlu sayfalarından sıkılıp onu canlı canlı yaşamak istiyorsanız eğer Yeniçarohori köyü es geçmemeniz yerler arasında bulunmaktadır. Şuanda Küçük köy olarak bilinen bu harika yerde resim sanatından tutunda caz müzik mekânlarına dönüşen evlere kadar pek çok şey bulunmaktadır. Burada bulunan tam 400 civarında Rum evi restore görmüş ve köye turist çekebilmek amacıyla birbirinden ilginç yerlere dönüştürülmüştür. Eğer köye gelmeye karar verirseniz köy meydanında bulunan camiyi ve müzeyi gezmenizi öneririz. Sarımsaklı plajına 800 metre uzaklıkta bulunan bu efsane yer Ayvalık kent merkezine ise 8 km mesafede bulunmaktadır.
MİDİLLİ ADASI
İsmini sürekli olarak duyduğumuz Midilli adası, Ayvalık’ta bulunmaktadır. Pasaport ve Schengen vizesi ile ziyaret edebileceğiniz bu adaya gitmek için Ayvalık’tan bilet alabilirsiniz. Yaz mevsiminde her gün adaya düzenlenen feribot seferleri ile birlikte güzel bir gezinti yapabilirsiniz. Gezilecek yerlere göre 45 dakika veya 90 dakika arasında adaya ulaşmanız mümkündür.
ÇINARLI CAMİİ
Ayvalık çarşısı içerisinde bulunan Çınarlı cami, ismini etrafında bulunan çınar ağaçlarından almıştır. Yine diğer yerler gibi kilise olarak tasarlanan ve Cumhuriyet döneminden sonra camiye çevrilmiştir. Kilisenin camiye dönüştürülmesinden kaynaklı olarak bir tane minare de eklenen bu yapıyı Ayvalık’a gittiğinizde görmenizi tavsiye ederiz.
AYAZMA KİLİSESİ
İsmini kutsal su kelimesinden alan Ayazma kilisesi dillere destan bir efsaneye sahiptir. Efsaneye göre; Rüyasında Meryem Ana’yı gören küçük bir kız çocuğu onun sürekli aynı noktada durduğunu ve su içtiğini görür. Gel zaman git zaman bu rüyayı tüm halk duyar ve konu kent meclisine taşınır. Küçük kızın gösterdiği yerin kazılması üzerine topraktan su fışkırır. Oraya kilise yapılmasına karar veren halk ise daha sonra o bölgeye kutsal su ismini verir. Bölgede sürekli olarak kullanılan sarımsı çakıl taşından yapılmış olan kilise 1890 yılında inşa edilmiştir.
BADAVUT PLAJI
Sarımsaklı plajından sonra denize girilebilecek en güzel yerlerden bir tanesi olan Badavut Plajı, yaz aylarınca tıklım tıklım dolmaktadır. Ayvalık – Sarımsaklı yolu üzerinde bulunan bu güzel sahilde denize girmenizi tavsiye ederiz. Kumluk kumsalıyla çok beğeneceğinizi düşünmekteyiz.
AYVALIK TOSTU
Ayvalık’a gidilir de o meşhur tosttan yemeden gelinmez diyerek yazımıza böyle bir başlık eklemeyi uygun gördük. Ayvalık tostu Ayvalık’ta yenir dersek biraz yanlış söylemiş oluruz. Çünkü gerçekten dışarıda yapılan tostlar bizim damak zevkimize daha uygun ve sürekli olarak aynı tostları Ayvalık tostu diye bize yedirdikleri için burada yediğiniz tostlarda hayal kırıklığına uğramanız mümkündür. Gerçek tostun bu olduğunu, bizim yediklerimizin daha farklı bir şey olduğunu ancak Ayvalık’ta tost yiyerek anlayabilirsiniz.
