Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, söküm için yola çıkan asbestli geminin Türk karasularına girişine izin verilmeyeceğini açıkladı.
Brezilya’ya ait olan savaş gemisinin İzmir Aliağa’daki gemi söküm tesisine getirilmesi kamuoyu tarafından tepki görmüştü.
Gemi ile ilgili ortaya atılan ‘gövdesinde 900 ton zararlı asbest barınıyor’ iddiası dilden dile dolaşarak gündemi tutuyordu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.
Geminin girişine izin verilmedi
Murat Kurum, NAE Sao Paulo gemisiyle ilgili, notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verildiğini ve geminin Türk kara sularına girmesine izin verilmeyeceğini belirtti.
Bakan Kurum, konuya ilişkin açıklamayı Twitter hesabından şu ifadeleri kullanarak duyurdu:
“Geminin şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir”
“1- Brezilya Basel Sözleşmesi Yetkili Otoritesi IBAMA (Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Enstitüsü) tarafından Bakanlığımıza yapılan “NAE Sao Paulo” isimli eski askeri uçak gemisinin ülkemize Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sökülmek üzere ithal edilmesi için sunulan notifikasyon başvurusuna 30.05.2022 tarihinde “Karasularımıza girmeden denetim yapılması ve Bakanlığımız uzmanlarının gözetiminde söküm yapılması koşuluyla” şartlı onay verdik.
2- Sürecin başından bu yana; tarafı olduğumuz Basel sözleşmesi gereğince yükümlülüklerimiz ve uluslararası hukuktan doğan haklarımızı ifade ettik, tehlikeli herhangi bir olumsuzluğun olması durumunda, gemiyi hiçbir tereddüte yol açmadan kabul etmeyeceğimizi ve ülkemiz karasularına girmeden geri göndereceğimizi defaatle paylaştık.
3- Gemiyle ilgili Brezilya Federal Bölge Mahkemesinin ihtiyati tedbir kararı alması üzerine, verdiğimiz şartlı onayın yerine getirilmesi amacıyla09.08.2022 tarihli yazımızla Brezilya Yetkili Otoritesi IBAMA’ya ve Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. firmasına mahkeme kararlarının ve geminin ülkemize gelmeden önce yeniden hazırlanmış Tehlikeli Madde Envanter Raporunun tarafımıza sunulmasını istedik.
4- Gelinen noktada;
Uluslararası bağımsız denetim kuruluşları ve Bakanlığımız denetim ekipleri gözetiminde notifikasyon şartında yer almasına rağmen ikinci bir denetim sürecinin işletilmemesi;
tekrar istenen Asbest ve diğer tehlikeli maddelerin bulunduğu yerlerin gemi planı üzerinde gösterilerek ve numune alınan noktaların fotoğraflanarak hazırlanması gereken ‘Tehlikeli Madde Envanter Raporunun’ Bakanlığımıza sunulmaması nedeniyle;
“NAE Sao Paulo” isimli gemi için verilmiş olan şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda; geminin Türk karasularına girmesine izin verilmeyecektir.
Biz bugüne kadar söküm işlemleri için ülkemize gelen her gemide mevzuata uygun olarak hep uluslararası hukukun gereğini yaptık. Sadece NAE Sao Paulo gemisinde değil; tüm gemilerde de sürecin her aşamasını yakından takip ettik; çevremize, insanımıza zarar verecek hiçbir adıma izin vermedik.
Milletimiz müsterih olsun. Bundan sonra da izin vermeyiz.”
