Son yıllarda, uzayda bulunan enkazlar oldukça büyük bir sorun haline geldi. Bugün uzayda yaklaşık 2 bin tane aktif çalışan uydu var, ancak şu anda uzayda bulunan 3 bine yakın uydu kullanılamaz halde.
Ayrıca bu uydulara 15 bin küçük parça ve 150 bin izi sürülemeyen enkaz parçası eşlik ediyor.
Üstelik önümüzdeki yıllarda, geniş kapsama alanı elde etmek ve düşük gecikmeli telekomünikasyon ve izleme hizmetleri sunmak üzere bu uyduların sayısı giderek artacak.
ABD durumu ciddiye alıyor
Uzayda büyüyen enkaz sürüsü, ABD hükümetinin yeni uzay hijyeni normları belirlemeye çalışmasına neden olurken, özel şirketler de çöplerle dolu yörünge ortamıyla mücadele etmenin yollarına yatırım yapıyor.
Binlerce ticari uydu, Dünya’nın yörüngesine rekor bir hızla fırlatılıyor ve bu da, tehlikeli enkaz yığınları oluşturabilecek çarpışma riskini artırıyor.
ABD Uzay Komutanlığı, uzay çöpleri ve davranışları için yeni bir rapor yayınladı. Geniş kapsamlı rapor, uzayda söz sahibi olan ülkeleri, kullanılmayan uydularını güvenli bir şekilde yok etmeye çağırıyor.
Hükümetler uluslararası kuralların üstesinden gelmeye çalışırken, yörüngedeki çöplüklere yanıt, büyük ölçüde özel sektörden geliyor.
Enkaz kaldırma çabaları
ABD ve İngiltere’de yan kuruluşları bulunan Tokyo merkezli Astroscale, kullanılmayan uydulara kilitlenmek ve onları ateşli bir imha için Dünya atmosferine doğru sürüklemek üzere tasarlanmış ELSA adlı bir enkaz kaldırma cihazını test ediyor.
Amacı uzay çöplerini toplamak olan ve bunun için dev gibi bir pençeye sahip olacak Clearspace-1 uydusu da uzaya gitmeye hazırlanıyor.
Avrupa Uzay Ajansı ve İsviçreli girişim ClearSpace ile ortaklaşa geliştirilen uydunun, 2025 veya 2026 yılında uzaya fırlatılması bekleniyor.
Fırlatılacak uzay aracı, robotik kollarıyla çöpleri toplayıp Dünya atmosferine sokarak yanmalarını sağlayacak.
