Hollanda, Türk vatandaşlarının süresiz oturma izinleri almalarını zorlaştıracak bir hamlede bulundu. Hollanda hükümetinin almış olduğu karara göre, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren süresiz oturma izni talebinde bulunan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını dil ve kültür konusunda zorunlu uyum sınavına getirecek.
Hollanda Göç ve Vatandaşlık Dairesi’nin (IND) yaptığı açıklamaya göre, 1 Ocak 2025 yeni yıldan itibaren süresiz oturma izni başvurusu yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının uyum sınavına tabi tutulacakları bildirildi. Hollanda’daki Türkiye kökenli örgütler, Türkiye – Avrupa Birliği (AB) Ortaklık Anlaşması uymadığı gerekçesiyle karara tepki gösterdi. Göç uzmanı avukat İsmet Özkara, bu düzenlemenin yasalara aykırı olduğunu söyleyerek, konuyu yargıya taşıyacaklarını belirtti.
‘‘TÜRK KÖKENLİ GÖÇMENLER UYUM SAĞLAYAMIYOR’’
2025 yeni yılı itibariyle hayata geçirilecek olan kararın, 2022 yılında “Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Hollanda’ya uyumu amacıyla” hükümetin aldığının altını çizildi.
Dönemin Sosyal işler Bakanı Wouter Koolmees, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yönelik uyum zorunluluğunu şu sözlerle savunmuştu:
“Birçoğunun işi var ve toplumda aktif durumdalar ancak bazılarının Hollandaca ile ilgili sorunları var. Bu nedenle toplumda yollarını bulmakta zorlanıyorlar.”
SINAVDA BAŞARISIZ OLANLARA HOLLANDA VİZESİ VERİLMEYECEK
Türkiye’deki Hollanda temsilcilerinde kursa giden Türk vatandaşları, B1 düzeyinde dil bildiklerini ve ülke kültürünü tanıdıklarına ilişiksin bir sınava girmek zorunda. Sınavda başarısız olanlara Hollanda vizesi verilmiyor.
TÜRK VATANDAŞLARINA İSTİNA UYGULANIYORDU
2020 yılına kadar Hollanda tarafından Türk vatandaşlarına İkili anlaşmalar uyarınca istisnai ayrıcalık uygulanıyordu. Türkiye ile eski adı Avrupa Topluluğu olan AB arasında 1963 yılında imzalanan ortaklık anlaşması ve 1970 tarihli katma protokol, Hollanda’da Türk vatandaşlarına yönelik herhangi bir zorunlu dayatmaya izin vermiyor. Ancak Hollanda hükümeti, 2016 yılındaki başarısız darbe girişimi sonrası artan sığınmacı akınını gerekçe göstererek, uyum sınavını gündeme taşıdı.
‘‘SIĞINMACILAR ANLAŞMAYI İHLAL EDEBİLİR’’
Hollanda hükümeti, Türkiye’de büyük bir azınlığı oluşturan sığınmacı sorunu dile getirerek, Avrupa Adalet Divanı tarafından 2014 yılında verilen “baskın bir kamu yararı nedeni ile ortaklık anlaşması hükümlerinin ihlal edilebileceği” yönünde karar aldı.
Bu doğrultuda, Türkiye – AB Ortaklık Anlaşması’nın bazı hükümlerini görmezden gelerek bu zorunluluğun getirildiğini bildirdi.
HOLLANDA’DA YAŞAYAN TÜRK VATANDAŞLARINI DA KAPSAYACAK
BBC Türkçe’ye konuşan avukat İsmet Özkara’ya göre, daha sonra aile birleşimi ile Hollanda’ya gelecek olan Türk vatandaşlarına uygulanan uyum sınavı zorunluluğunun, Hollanda’da yaşayanları kapsayacak şekilde genişletildiğini ifade etti. Uyum sınavından geçemeyen Hollanda’da yaşayan Türk vatandaşları, 1 Ocak 2025’ten süresiz oturma izin hakları ellerinden alınacak. Bu uygulama Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları açısından büyük olumsuzlukları içerdiğini belirten Özkara’ya, Hollanda’da yasal olarak 5 yıl süre kalan Türk vatandaşları, bu sürenin sonunda kalıcı oturma hakkına sahip olduğunu belirtti. AB genelinde geçerli olan bu süresiz oturum izniyle, kalıcı iş sözleşmesi, kredi, konut edinme gibi AB vatandaşlarına tanınan bütün haklardan yararlanılabiliyor.
İŞ KONTRATI, KİRA SÖZLEŞMESİ VE KREDİ BAŞVURUSU HAK KAYBI OLACAK
Avukat Özkara’ya göre, uyum sınavına girmeyen Türk vatandaşlarına, 3 – 5 yılsa yenilenmesi gereken farklı bir oturum izni verilecek. Bu da kalıcı iş kontratı, kira sözleşmesi ve kredi başvurusu başta olmak üzere birçok konuda Türk vatandaşlarının hak kaybı yaşamasına neden olacak.
Türkiye – AB Ortaklık Anlaşması’nın tek taraflı olarak yürürlükten kaldırılamayacağını altını çizen avukat İsmet Özkara, daha önce bu konuda Hollanda aleyhine açılan üç davanın Türk vatandaşları lehine sonuçlandığını ve bunların onay aşamasında olduğunu ifade etti.
‘‘TÜRKİYE VATANDAŞLARINA GETİREN BU ZORUNLULUK AYRIMCILIKTIR’’
Danıştay gündeminde olan davada yerel mahkeme, Avustralya ve Japonya gibi AB üyesi olmayan ülke vatandaşlarına hiçbir kısıtlama uygulanmadığını söyleyen Avukat Özkara, Danıştay’ın Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına uyum sınavı zorunluluğu getirilmesinin “ayrımcılık olduğuna” karar verdiğini dile getirdi.
Danıştay’ın da bu kararı onanmasını beklediklerini belirten Özkara, 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girecek yeni düzenleme için de yasal yollara başvurmaya hazırlanıyor.
‘‘DÜZENLEMEYE KARŞI MÜCADELE EDECEĞİZ’’
karar nedeniyle Hollanda’yı Avrupa Komisyonu’na şikayet edeceklerini söyleyen Özkara, imza kampanyası ve yürürlüğe girdikten sonra yasa aleyhine bireysel davalarla bu düzenlemeye karşı mücadele edeceklerinin altını çizdi.
‘‘1963 ANKARA ANLAŞMASI İHLALİDİR’’
Hollanda hükümetinin Türkiye kökenli göçmenler konusundaki danışma organı olan Hollanda Türkler İçin Danışma Kurulu (IOT) Başkanı Zeki Baran da, süresiz oturma izninin uyum sınavına tabi olmasının, 1963 Ankara Anlaşması’nın ihlali anlamına geldiğini söyledi. Baran, bu zorunluluğun kabul edilebilir bir düzenleme olmadığını ve gerekli tüm yasal girişimi başlatacaklarını ifade etti. Ayrıca Zeki Baran, anlaşmanın tarafı olan Türkiye’nin de, bu uygulama karşısında sessiz kalmaması gerektiğini dile getirdi.
