Türkiye’de yılda ortalama 550-600 bin çift evleniyor. Mevzuata göre ise kadın işçiler evlilik sebebiyle işten ayrıldığı zaman çalışma süresine göre işvereninden ödeme alabiliyor. Peki yeni evlenen bir kadının işten ayrılma gerekçesi evlilik ise hangi şartlara uyması gerekiyor? İhbar süresi var mı? İşte detaylar…
Kıdem tazminatı genellikle işçinin kendi isteğinin dışında işten çıkarılması sonrası işverenin ödediği tazminattır. Ancak, bazı istisnai durumlarda, haklı fesih sebepleri veya yasal haklar çerçevesinde istifa eden işçiler de kıdem tazminatı alabilir. Bu istisnalardan biri de yeni evlenen kadınlar için geçerlidir. Peki detayları neler? İşte ayrıntılar…
KIDEM TAZMİNATINDA İSTİSNAİ DURUM… EVLENEN KADINLAR DİKKAT: İŞVERENİNİZDEN ÖDEME ALABİLİRSİNİZ!
1475 Sayılı İş Kanunu’na göre yeni evlenen kadın işçiler, evlilik nedeniyle işten ayrıldıklarında, çalışma süresine göre kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir.
1 YIL İÇİNDE FESHETMELİ
Resmi nikah tarihi, bu 1 yıllık sürenin başlangıcı olarak kabul edilir ve kadının bu haktan faydalanabilmesi için 1 yıl içinde iş sözleşmesini feshetmesi gerekir. Ayrıca kadın işçi, işverininden kıdem tazminatını talep etmesi gerekir.
DOĞUM İLE ALINAMAZ
Evlilik sebebiyle işten ayrılan işçi veya işveren, ihbar tazminatı talep edemez ve ihbar süresi uygulanmaz. İş akdini bu sebeple feshetmek isteyen işçi, işverene evlilik cüzdanının bir kopyasıyla başvurmalı ve iş sözleşmesini evlilik nedeniyle feshettiğini yazılı olarak bildirmelidir.
Hamilelik ya da doğum kıdem tazminatı hakkını vermez.
İŞVEREN TAZMİNATI GERİ İSTEYEBİLİR!
Evlilik sebebiyle işten ayrılıp kıdem tazminatını alan bir kadın, başka bir yerde çalışabilir. Ancak, sadece kıdem tazminatı almak için sahte evlilik ve boşanma durumunun tespit edilmesi halinde, işveren tazminatı geri isteyebilir.
Bu durumda mahkeme süreci başlayabilir ve işçi, hileli boşanma ile kıdem tazminatını haksız elde ederse, bu tazminatı faiziyle geri ödemek zorunda kalabilir.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Maaşlar brüt tutar üzerinden hesaplandığından, kıdem tazminatı da brüt ücret üzerinden hesaplanır. Örneğin, asgari ücretin brüt tutarı 20 bin 2 liradır ve kıdem tazminatı tavanı 41 bin 828 liradır.
Kıdem tazminatından yalnızca Damga Vergisi (binde 7.59) kesilmektedir. Bu nedenle hesaplanan tutarlar net vergi kesintisi sonrası ortaya çıkar.
PRİM GÜNLERİNE BAĞLI!
Kadınların istifa ederek kıdem tazminatı almaları bazı dönemler ve prim günlerine bağlıdır.
Örneğin, 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olan ve 15 yıl ile 3600 gün prim süresini dolduran kadın çalışanlar, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) alacakları belge ile istifa edip kıdem tazminatına hak kazanabilir.
9 Eylül 1999 sonrası işe girenler için ise ya 7000 gün prim doldurulması ya da 25 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4500 gün prim ödenmesi şartı aranır.
İŞÇİ BU ŞARTLARDA DA TAZMİNATINI ALABİLİR!
İş yeri belediye sınırlarını aşacak şekilde taşınırsa ve bu durum sözleşmede belirtilmemişse, işçi iş akdini feshedebilir.
Ayrıca, işin sağlık açısından tehlikeli hale gelmesi, işçinin ya da başka birinin bulaşıcı hastalığa yakalanması gibi durumlar da kıdem tazminatı için haklı fesih sebepleridir. Ücretin eksik ya da geç ödenmesi de tazminat hakkı doğurabilir.
İşverenin yanıltıcı bilgiler vermesi, şeref ve namusa dokunacak sözler söylemesi, cinsel taciz ya da mobbing (psikolojik baskı) uygulaması gibi durumlarda da işçi istifa ederek tazminat talep edebilir.
Aynı şekilde, iş yerinde cinsel tacize uğrayıp bu durumu işverene bildirmesine rağmen önlem alınmaması durumunda da işçi kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir.
Bir haftadan uzun süre işin durmasına sebep olan zorlayıcı hallerde de işçi, iş akdini sonlandırabilir.
