Malulen emeklilik ile daha az prim günü ile kısmi emeklilik hakkından faydalanılarak normal emeklilik dışında emekli olunabiliyor. Engelli emekliliği ile de çalışma gücü kaybına göre emekli olunabiliyor. Yapılan yeni düzenleme ile engel derecesinin herhangi bir önemi olmadan çalışma kaybına bakılacak. Konu ile ilgili SGK Uzmanı Özgür Erdursun, engelli vatandaşların çalışma hayatında yaşadıkları mağduriyete değindi.
Emeklilik sisteminde yapılan değişiklikliğinde detayları merak ediliyor. Buna göre, malulen emekli olanlar sigortalı işe başladıktan sonra çalışma gücünün yüzde 60 ve daha fazlasını kaybetmeleri durumunda 10 yıllık sigortalılık süresi ile bin 800 gün ile yaşa tabi olmadan emekli olabiliyor.
Engelli emekliliğinde ise 1 Ekim 2008’den sonra sigortalı olanlar çalışma gücü kaybına göre emekli olabiliyor. Yapılan değişiklik ile 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olanlar engel derecesine göre vergi indirimli emekli olabiliyorken; 15 Ocak 2025’ten itibaren ise 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olanlar da dahil olmak üzere çalışma gücü kaybına göre emekli olacaklar.
1 Ekim 2008 tarihine kadar hastaneden aldıkları raporları vergi indirim belgesine çevirerek yaşa tabi olmadan, sigortalılık süresini ve prim gün sayısını tamamlayarak emekli olabiliyorlardı. 14 Ocak 2025’te yapılan yeni düzenleme ile vergi indirimli emeklilik kaldırıldı. Vergi indirim belgesi hakkının sonlanması ile 14 Ocak 2025 tarihine kadar emeklilik için yazılı müracaatları yok ise vergi indirim belgeleri hiçbir işe yaramayacak.
ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBINA GÖRE…
7538 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun çerçevesinde, çalışma gücü kaybına göre sigortalılık süresi değişti. Buna göre,
Çalışma gücü kaybı %40-49 arasında olanlar yaşa tabi olmadan 18 yıllık sigortalılık süresi ve 4100 prim günüyle emekli olacak. %50-59 arasında çalışma gücü kaybı olanlar ise 16 yıllık sigortalılık süresi ve 3700 prim günüyle yaşa tabi olmadan emekli olabilecekler.
SGK TARAFINDAN YÜRÜTÜLECEK
Yeni kanuna tabi olarak çalışanlar kontrol muayenesi tarihi geldiğinde çalışma gücü kaybına bakılarak emekli aylıklarını almaya devam edip etmeyeceği belirlenecek. Engelli statüsünde emekli olacakların tüm işlemleri SGK tarafından yürütülecek. Yapılan düzenleme ile önemli olan engel derecesi değil; çalışma kaybı oldu.
GERİYE DÖNÜK YASAL HAKLAR ELLERİNDEN ALINDI
SGK Uzmanı Özgür Erdursun, Dünya gazetesindeki yazısında, kazanılmış hakların vatandaşın elinden alındığını vurgulayarak, “1/10/2008’de uygulama değiştirilmişti ancak 1/10/2008 öncesi sigortalı olanların kazanılmış haklarına dokunulmamıştı. 14/01/2025’te değişen yasa ile geriye dönük yasal hakkı olanların bu hakları ellerinden alındı” sözlerini kullandı.
EMEKLİ AYLIKLARI KESİLEBİLİR
Ayrıca, 14 Ocak 2025’e kadar süreli olarak vergi indirimli emekli olmuş olanların emekli aylıklarının kesilmesi durumunun da olduğunu belirten Erdursun, bu durumun ayrıca mağduriyet oluşturduğunu da kaydetti. Erdursun, “1/10/2008’den önce sigortalı olmuş olan engelli vatandaşlarımızın yaşadığı bu mağduriyet Anayasa mahkemesine gidecektir diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.
